Bir ülkenin kaderinde, askeri zaferler kadar siyasi ve diplomatik başarıların da önemi büyüktür. Millî Mücadele yıllarının başında, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün siyasi dehası ile gelişmeye başlayan Türk diplomasisi, Cumhuriyet’in kuruluşundan sonra da 1923 ve 1938 seneleri arasında hız kesmeden devam etmiştir.

Bu dönemde elde edilen siyasi ve diplomatik zaferler ülke için son derece kritik bir rol oynamıştır. Atatürk döneminde imzalanmış olan ve günümüzde de hala teminat altında yer alan bazı antlaşma ve paktlar vardır. Bu pakt ve anlaşmalar halen günümüzde de geçerliliğini korumaktadır.

Mustafa Kemal Atatürk Zamanında İmzalanan En Önemli 23 Pakt ve Anlaşma!

1. Türk-Bulgar Dostluk Anlaşması – 18 Ekim 1925 – Taraflar arasındaki bu sözleşme uyarınca, her iki tarafın azınlıkları taşınabilir mallarıyla beraber göç edebilirler. Tarihte Atatürk döneminde, yaklaşık 200 bin Türk göçmenin Bulgaristan’dan Türkiye’ye geldiği tahmin ediliyor. Ayrıca “Tarafsızlık, Uzlaşma, Adli Tesviye ve Hakem Muahedesi” adı verilen başka bir anlaşma da 6 Mart 1929 günü yapılmıştır.
2. Türk- Sovyet Dostluk ve Saldırmazlık Paktı – 17 Aralık 1925 – Bu anlaşma ile taraflar arasında saldırmazlık anlaşması yapılmış ve dışardan bir müdahale durumunda diğer ülke tarafsız kalmayı garanti etmiştir.
3. Türkiye-Fransa Dostluk-İyi Komşuluk ve Saldırmazlık Anlaşması – 18 Şubat 1926 – Türkiye-Suriye sınırı konusundaki temel sorunlar, Beş Protokol ve bir mektubun ekli olduğu antlaşma ile netleştirilmiştir.
4. Türkiye-İran Dostluk Anlaşması – 22 Nisan 1926 – İmza töreni Tahran’da gerçekleşen anlaşma, Türkiye’nin Tahran Büyükelçisi Memduh Şevket Bey ve İran Başveziri Mehmet Ali Furugi tarafından imzalanarak, iki ülke arasında yeni bir dostluk döneminin başlamasına vesile olmuştur.
5. Ankara Anlaşması – 5 Haziran 1926 – İngiltere ile yapılan bu anlaşma doğrultusunda, Türkiye-İngiltere sınırı çizilerek, Irak’ın İngiltere mandası olarak kalan bölgesinde yer alan Musul, Irak sınırları içerisinde kalmıştır.
6. Türkiye-Afganistan Muhadenet ve Teşriki Mesai Antlaşması – 25 Mayıs 1928 – Afgan Kralı Amanullah Han’ın Atatürk’e yaptığı dostluk ziyareti sırasında imzalanan antlaşma sayesinde, Türkiye-Afganistan ilişkileri daha da güçlenmiştir.
7. Cenevre Silahsızlanma Anlaşması Konferansı – 1928 – Türkiye, tarihinde önemli bir yere sahip olan Cenevre Silahsızlanma Anlaşması Konferansı’na katılarak uluslararası arenada söz sahibi olma yolunda önemli bir adım atmıştır. Bu konferans, Türkiye’nin Cumhuriyet dönemi boyunca katıldığı ilk uluslararası toplantıdır. Sovyetler Birliği’nin “topyekün silahsızlanma” tezinin desteklendiği bir platform olarak kabul edilir.
8. Türkiye-İtalya Tarafsızlık, Uzlaştırma ve Yargısal Çözüm Antlaşması – 30 Mayıs 1928 – İlk kez 1932 yılında gerçekleştirilmiş olan bu konferansa Türkiye de katılmıştır. Roma’da imzalanmış olan antlaşma sayesinde Türkiye ve İtalya arasında göreceli bir barış sağlanmıştır. Antlaşmanın 5 maddelik metni ve 9 maddelik protokolüne göre, taraflar birbirleriyle hiçbir siyasi ya da ekonomik anlaşmaya girmeyeceklerdir. Eğer bir taraf saldırıya uğrarsa, diğer taraf tarafsız kalacaktır. Ayrıca iki ülke arasındaki sorunlar diplomasi yoluyla çözülecek, eğer bu yöntem başarısız olursa yargı yoluna gidilecektir.

9. Briand-Kellogg (Paris) Paktı – 27 Ağustos 1928 – Paris Paktı, savaşın siyasi bir araç olarak kullanımını ortadan kaldırmayı amaçlayan ABD Dışişleri Bakanı Kellogg ve Fransa Dışişleri Bakanı Briand arasındaki görüşmeler sonucu imzalanmış olan bir antlaşmadır. Birçok ülkenin katılımıyla gerçekleştirilen bu antlaşma, Türkiye’nin SSCB ile birlikte paktın üyesi olmasını da sağlamıştır.
10. Litvinov Protokolü (Paktı) – 9 Şubat 1929 – SSCB’nin, Türkiye dahil olmak üzere sınır komşularıyla imzaladığı barış içerikli protokol önemli bir tarihi olaydır.
11. Türkiye- Hicaz Krallığı Dostluk ve İş Birliği Anlaşması – 3 Ağustos 1929 – Bu anlaşma ile beraber Hicaz Necid Krallığıyla diplomatik ilişkilerin temeli atılmış oldu. Türkiye, krallığın siyasi bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü tanıdı.
12. Türkiye-Yunanistan Dostluk, Tarafsızlık, Uzlaştırma ve Hakemlik Anlaşması – 27-31 Ekim 1930 – Türk-Yunan ilişkileri, barışçıl bir yaklaşımla yeni bir aşamaya giriyor. Bu sürecin ardından Türkiye-Yunanistan arasında pek çok dostluk anlaşması imzalanıyor. İmzalanan bu anlaşmalar arasında 1933 yılında imzalanan Takas Anlaşması ile Türk-Rum Ahali Değişim Sözleşmesi, 1935 yılında imzalanan Kliring Anlaşması ve 1937 yılında imzalanan Kaçakçılığın Men ve İzlenmesi Sözleşmesi yer alıyor. 14 Eylül 1933 günü imzaları atılan Türk-Yunan Samimi Anlaşma Paktı da Balkan Antlaşmasına zemin hazırlayan anlaşmalardan bir tanesi olarak yerini korumuştur.
13. Türkiye’nin Milletler Cemiyeti’ne Üyeliği – 18 Temmuz 1932 – Üyelik, Türkiye’nin kendi isteği ve başvurması ile değil; Milletler Cemiyeti’nin daveti, Yunanistan’ın çağrısı ve 43 üye ülkenin oy birliği ile gerçekleşti.
14. Londra Sözleşmesi – 3 Temmuz 1933 – Londra’da gerçekleşen Dünya Ekonomi Konferansı sırasında Sovyetler Birliği, saldırı kapsamını tanımlayan bir sözleşme oluşturulması gerektiğini önerdi. Bu öneri doğrultusunda Türkiye, Rusya, Romanya, Estonya, Letonya, Polonya, Çekoslovakya ve Yugoslavya ile birlikte Londra Sözleşmesi’ni imzaladı.
15. Rio De Janeiro Anlaşması 10 Ekim 1933 – Bu tarihi anlaşma, Latin Amerika ülkelerinin olası büyük bir savaşı önlemek için uzlaştırma anlaşması yapmasının ardından gerçekleşti. Anlaşmaya katılımların süresiz açıktı. Türkiye de bu anlaşmaya 21 Haziran 1935 günü dahil oldu.
16. Türkiye- Romanya Dostluk, Saldırmazlık, Hakemlik ve Uzlaşma Anlaşması – 17 Ekim 1933 – Balkan Antlaşmasının zeminini oluşturan antlaşmalardan bir tanesidir.
17. Türkiye- Yugoslavya Dostluk, Saldırmazlık, Hakemlik ve Uzlaşma Anlaşması – 27 Kasım 1933 – Pek çok antlaşmanın bir araya gelerek oluşturduğu Balkan Antlaşması, bölgedeki siyasi ve ekonomik ilişkilerin düzenlenmesi amacıyla hayata geçirilmiştir. Bu anlaşmaların arasında öne çıkanlardan bir tanesi olarak dikkat çeken Balkan Antlaşması, bölge tarihinde önemli bir yere sahiptir.
18. Balkan Antantı – 9 Şubat 1934 – Türkiye’nin, Yugoslavya, Yunanistan ve Romanya dışişleri bakanları tarafından Atina’da imzalanan bir anlaşma ile Almanya ve İtalya’nın yayılmacı politikalarına karşı sınırlarını koruma amacı güdüldü.
19. Montrö Boğazlar Sözleşmesi – 20 Temmuz 1936 – İtalya’nın Habeşistan’ı ele geçirmesinin ardından Türkiye, boğazların güvenliğinin tehdit altında olduğunu gerekçe göstererek siyasi bir nota vermiştir. Bu olayın ardından Montrö’de düzenlenen Boğazlar Sözleşmesi Konferansı’na Fransa, İngiltere, SSCB, Yunanistan, Yugoslavya, Romanya, Bulgaristan, Japonya ve Türkiye katılmıştır. Konferans sonucunda Türkiye egemenlik haklarını kısıtlayan kararları Montrö ile ortadan kaldırarak Boğazlara tam egemen olmuştur.
20. Akdeniz Paktı – 1936 – Akdeniz’de İtalya tarafından uygulanan genişleme ve tehditkâr politikalarına karşı, İngiltere, Yunanistan, Türkiye ve Yugoslavya arasında bir askeri yardımlaşma anlaşması imzalanmıştır.
21. Türkiye-Mısır Dostluk Antlaşması ve Oturma Antlaşması ile Uyrukluk Sözleşmesi – 7 Nisan 1937 – Türkiye ile Mısır arasında imzalanan anlaşma, öncelikle iki ülke arasında bozulmaz bir barış ve dostluğun sağlanmasını hedeflemektedir. İkamet Antlaşması kapsamında her iki ülkenin vatandaşları “en ziyade müsaadeye mazhar millet” kategorisinden yararlanarak bulunan tüm taşınmaz ve gayrimenkulleri satın alma hakkına sahiptirler. Uyrukluk Sözleşmesi’ne göre, 5 Kasım 1914’ten önce Mısır’a yerleşen ve Türk asıllı olan kişiler, diledikleri takdirde Türk vatandaşlığına geçebilirler.
22. Sadabat Paktı – 8 Temmuz 1937 – Afganistan, Irak ve İran’ın yer aldığı bir bölgede, Türkiye’nin yayılmacı-saldırgan politikalarına karşı koymak için oluşturulan bir savunma paktıdır. Bu pakt ile Türkiye, doğu sınırlarını güven altına almaktadır.
23. Nyon Konferansı – 14 Eylül 1937 – Bu savunma paktının başlangıcında, İtalya’nın silah taşıyan bazı gemilerini denizaltılarıyla batırması tehdidi ortaya çıkmıştır. Bu nedenle, Akdeniz’deki güvenliği sağlamak amacıyla, İngiltere, SSCB, Fransa, Yunanistan, Türkiye, Yugoslavya, Bulgaristan, Romanya ve Mısır arasında bir anlaşma yapılmıştır.

Mustafa Kemal Atatürk zamanında yapılan bu anlaşmaların pek çoğu günümüzde de teminat olarak kullanılmaktadır. Eğer ki anlaşmaların hepsini teker teker okuduysanız hepsinin de ne kadar önemli anlaşmalar olduğunu anlamışsınızdır. İmzalanan bu anlaşmalar Türkiye Cumhuriyeti için büyük önem arz etmektedir. Mustafa Kemal Atatürk de bunların bilincinde olarak o dönemde, ileri ki yıllarda Türkiye’nin daha güçlü ve sağlam adımlar atmasına katkı sağlamıştır.

Taç giyme törenleri, İngiliz monarşisi için en önemli ve dikkat çeken ritüellerden biridir. Bu, İngiliz hükümdarlarının halka tanıtıldığı ve resmi olarak tahta çıktığı törendir. Bu ritüelin merkezinde, İki taç yer alır, ancak neden hükümdarın başına iki farklı taç konduğu her zaman açık olmamıştır. Bu gelenek, İngiltere’nin tarihinde taç giyme törenleri ve taç giyme geleneklerine derinlemesine bakarak anlaşılabilir.

İngiliz Monarşisi ve Taç Giyme Gelenekleri

İngiliz monarşisinin tarihinde taçlar, hükümdarın kutsal ve laik otoritesini simgeler. Bu iki yön, bir hükümdarın yetkisini tam anlamıyla temsil etmek için birbirinden ayrılmaz ve taçların sembolizmi içinde önemli bir rol oynar. Kral Edward’ın taçı ve Kraliçe’nin taçı olmak üzere iki taç kullanılır. İlk taç olan Kral Edward’ın taçı, kutsal otoriteyi temsil ederken, Kraliçe’nin taçı laik veya dünyevi otoriteyi temsil eder.

Taç Giyme Töreni ve İki Taç

Taç giyme töreni, genellikle Westminster Abbey’de gerçekleşir ve İngiltere’nin tarihinde taç giyme törenleri, bir dizi tarihsel ritüel ve sembolü içerir. Kral ya da Kraliçe önce Kutsal yağ ile meshedilir, sonra Kral Edward’ın sandalyesine oturur. Ardından Kral Edward’ın taçı hükümdarın başına konur, bu aşama monarşinin kutsal otoritesini sembolize eder. Daha sonra, bu taç çıkarılır ve yerine Kraliçe’nin taçı konulur. Bu, hükümdarın dünyevi otoritesini temsil eder. Bu şekilde, iki taç ritüeli, hükümdarın hem kutsal hem de laik otoritesini sembolize eder.

Kutsal ve Dünyevi Otorite: İki Taçın Sembolizmi

İki taçın kullanılmasının kökeni, İngiliz monarşisinin tarihi ve monarşinin simgelediği yetkiyi ikiye bölen bir gelenekle ilgilidir. Kral Edward’ın taçı ile Kral veya Kraliçe’nin kutsal otoritesi kabul edilir. Bu taç, özellikle Kral Edward’ın hükümet zamanına kadar izlenebilen, Kutsal yağ ile kutsanmış bir hükümdarı simgeler.

Buna karşılık, Kraliçe’nin taçı Kral veya Kraliçe’nin dünyevi, yani hükümet otoritesini sembolize eder. Bu taç, hükümdarın halk üzerindeki otoritesini ve monarşinin devletin yönetimindeki rolünü simgeler.

İki Taçın Tarihi

İki taç geleneği, İngiltere’nin taç giyme tarihi boyunca devam etmiştir. Kraliçe Victoria’nın taç giyme töreninden itibaren, iki taçın kullanıldığı belgelenmiştir. Bu gelenek, Kral George ve son olarak Kraliçe Elizabeth’in taç giyme törenlerinde de devam etmiştir. Her iki taç da Britanya’nın kraliyet mücevherleri arasında önemli bir yere sahiptir ve İngiliz hükümdarları için kutsal ve laik otoritenin bir simgesi olmuştur.

Öyleyse, İngiliz hükümdarlarının taç giyme törenlerinde iki taç takmalarının nedeni, onların kutsal ve laik otoritelerini temsil etmek ve bu iki yönü ayırt etmektir. Bu, İngiliz monarşisinin tarihinde taç giyme törenlerinin önemli bir parçası olmuştur ve bu geleneğin, İngiltere’nin tarihinde taç giyme törenlerini ve taç giyme geleneklerini anlamak için önemli bir yere sahip olduğunu gösterir.

Pirus zaferi, yıkıcı büyüklükte kayıplar pahasına kazanılan bir zaferdir. Kazanılan zaferin verilen kayıplardan sonra anlamsız hale gelmesini ifade eder.

Antik Yunan tarihinde, Pirus Zaferi olarak bilinen olay, askeri taktikler ve stratejiler konusunda yoğun bir etki bıraktı. Bu zafer, MÖ 3. yüzyılda Epir Kralı Pirus’un İtalya’ya yönelik bir seferinde kazandığı önemli bir zaferdir. Pirus, Makedon ordusuyla İtalya’ya geçerek Roma Cumhuriyeti ile çatışmaya girdi. Bu çatışmalar, Pirus’un askeri dehasının ve yenilikçi taktiklerini tarih kitaplarına yazdırdı.

Pirus Zaferi, MÖ 280 yılında gerçekleşti. Roma Cumhuriyeti, dönemin en güçlü devletlerinden biriydi ve yükselişine hız kesmeden devam ediyordu. Pirus’un ordusuyla çatışmaya giren Roma ordusu, büyük bir meydan okuma ile karşılaştı. Pirus, savaşlarda savaş filleri gibi o dönemde nadir görülen askeri unsurları kullanarak rakiplerini şaşırttı.

Pirus, savaşlarda fil kullanma stratejisini ustalıkla uyguladı. Savaş fili, düşman hatlarını delmek ve panik yaratmak için kullanılan etkileyici bir silahtı. Bu taktik, Pirus’un zaferinde belirleyici bir faktör haline geldi. Bununla birlikte, Pirus Zaferi sadece savaş fillerine dayanmıyordu. Pirus, ordusunun disiplinini ve eğitimini de önemseyerek askeri gücünü artırdı. Ve Pirus savaşı kazandı.

Ancak, Pirus Zaferi, kazanılan savaşın sonuçlarına bakıldığında bir zafer olarak anılsa da, stratejik açıdan bir zafer olarak kabul edilemez. Pirus, Roma Cumhuriyeti’ne karşı savaşı kazansa da, yüksek kayıplar ve maliyetlerle karşılaştı. Bu durum, “Pirus zaferi” teriminin ortaya çıkmasına yol açtı.

Pirus’un savaştan sonraki şu sözü tarihe geçti:

“Bir daha böyle bir zafer kazanırsam, askersiz Epirus’a döneceğim.”